कोडेक्स: ते व्हिडिओमध्ये काय आहेत?
कोडेक्स व्हिडिओ निर्मिती प्रक्रियेचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत. कोडेक्स अल्गोरिदमचा एक संच आहे ज्याचा वापर केला जातो व्हिडिओ आणि ऑडिओ फायली कॉम्प्रेस आणि डीकॉम्प्रेस करा. फाइल्सचा आकार कमी करण्यासाठी कोडेक महत्त्वपूर्ण आहे, ज्यामुळे तुम्हाला त्या अधिक जलदपणे हस्तांतरित आणि संग्रहित करता येतील.
या लेखात, आम्ही कोडेक्स म्हणजे काय याचा परिचय करून देणार आहोत, ते कसे काम करतात, आणि त्यांचे व्हिडिओ निर्मिती प्रक्रियेत महत्त्व.
या पोस्टमध्ये आम्ही कव्हर करू:
कोडेकची व्याख्या
कोडेक डिजिटल स्वरूपात व्हिडिओ, ऑडिओ आणि डेटा प्रवाह एन्कोड करणारे तंत्रज्ञान आहे. कोडेक्स डेटा संकुचित करतात त्यामुळे ते स्टोरेजमध्ये किंवा ट्रान्समिशनसाठी कमी जागा घेते आणि व्हिडिओ किंवा ऑडिओ प्रवाहाची व्हिज्युअल किंवा ध्वनी सुधारून त्याची गुणवत्ता देखील वाढवते.
चित्रपट, टीव्ही आणि संगीताच्या ऑनलाइन वितरणामध्ये कोडेक्सचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो. ऑनलाइन स्ट्रीमिंग सेवा जसे की Netflix, Amazon Prime Video आणि Spotify गुणवत्तेशी तडजोड न करता त्यांची सामग्री संकुचित करण्यासाठी कोडेक्स वापरा. प्रगत कोडेक्ससह एन्कोडिंग व्हिडिओ मूळ स्त्रोत सामग्रीची गुणवत्ता जतन करताना ते आकारात लहान बनवू शकतात. हे स्ट्रीमिंग सेवांना त्यांच्या नेटवर्क किंवा पायाभूत सुविधांवर प्रचंड बँडविड्थ खर्च न लावता ग्राहकांना व्हिडिओ सहजपणे वितरित करण्यास अनुमती देते.
कार्यक्षम स्टोरेज आणि ट्रान्समिशन सक्षम करण्याव्यतिरिक्त, कोडेक्स ऑनलाइन स्ट्रीमिंग प्रदात्यांसाठी इतर अनेक फायदे प्रदान करू शकतात जसे की:
- वेगवान लोडिंग वेळा
- सुधारित ऊर्जा कार्यक्षमता
- उत्तम स्केलेबिलिटी
- डिव्हाइस सुसंगतता वाढली
द्वारे सुरक्षेसाठी कोडेक्स देखील वापरता येतात सामग्री फाइल्स एनक्रिप्ट करणे जेणेकरुन केवळ अधिकृत वापरकर्ते त्यांना प्रवेश करू शकतील.
व्हिडिओमध्ये कोडेक्सची भूमिका
कोडेक्स, "कोडर-डीकोडर" चे संक्षिप्त रूप, व्हिडिओ आणि ऑडिओ फायली संकुचित आणि डीकंप्रेस करण्यासाठी जबाबदार अल्गोरिदम आहेत. विशेष कॉम्प्रेशन तंत्रांचा वापर करून, कोडेक्स गुणवत्ता न गमावता व्हिडिओ आणि ऑडिओ फाइल्सचा आकार कमी करण्यास सक्षम आहेत. हे जलद अपलोड आणि डाउनलोड गती सक्षम करते - तुम्ही चित्रपट प्रवाहित करत असाल किंवा ऑनलाइन गेम खेळत असाल - तसेच तुमच्या हार्ड ड्राइव्हवर खूप कमी जागा घेत असाल.
याव्यतिरिक्त, व्हिडिओ डेटा रेकॉर्डिंग आणि पोस्ट-प्रोसेसिंग करताना कोडेक देखील वापरले जातात जेणेकरुन भिन्न फ्रेम दर, बिटरेट, रंग खोली इत्यादीसह शक्य तितक्या उच्च रिझोल्यूशन प्रतिमा तयार करा. कोडेक्स हे निर्धारित करतात की कोणत्या प्रकारचे रेकॉर्डिंग तंत्रज्ञान वापरले जाईल – उदा. 4K रिझोल्यूशन किंवा HD - पाहण्याचा अनुभव ऑप्टिमाइझ करण्यासाठी. प्रत्येक अनुप्रयोगासाठी विशिष्ट आवश्यकतांवर अवलंबून, कोडेक्सचे अनेक प्रकार उपलब्ध आहेत जसे की:
- H264/AVC
- .265/HEVC
- VC-1/WMV9
- एमपीईजीएक्सएनयूएमएक्स
- VP8/VP9
कोडेक इनपुट प्रवाह (म्हणजे, व्हिडिओ किंवा ऑडिओ) लहान फाइल आकारांमध्ये संकुचित करून कार्य करते जे नेटवर्कवर अधिक कार्यक्षमतेने व्यवस्थापित केले जाऊ शकते किंवा स्थानिक ड्राइव्हवर संग्रहित केले जाऊ शकते; हे म्हणून ओळखले जाते एन्कोडिंग. याउलट प्लेबॅकवर (उदाहरणार्थ व्हिडिओ ऑनलाइन प्रवाहित करताना), संकुचित फायली परत त्यांच्या मूळ उच्च गुणवत्तेच्या स्वरूपात रूपांतरित कराव्या लागतात ज्याद्वारे साध्य केले जाते. डीकोडिंग पूर्वीपासून एन्कोड केलेली माहिती; ही प्रक्रिया म्हणून ओळखली जाते डीकोडिंग. योग्य हार्डवेअरच्या मदतीने (जसे की ग्राफिक्स कार्ड इ.), हार्डवेअर सहाय्यक एन्कोडिंग गुणवत्तेमध्ये कमीत कमी तोट्यात मोठ्या प्रमाणात एन्कोडिंग गती सुधारू शकते - जे त्यांना उच्च असलेल्या अनुप्रयोगांसाठी योग्य बनवते फ्रेम दर रिअल-टाइम स्ट्रीमिंग सेवा किंवा क्लाउड गेमिंग यासारख्या आवश्यकता.
कोडेक्सचे प्रकार
कोडेक्स व्हिडिओ सामग्रीचे जीवन रक्त आहे - ते व्हिडिओ कसे संकुचित, विघटित आणि प्रसारित केले जातात हे निर्धारित करतात. ते आम्हाला जवळपास कोणत्याही डिव्हाइसवर वेगवेगळ्या आकाराचे आणि रिझोल्यूशनचे व्हिडिओ पाहण्यास सक्षम करतात. कोडेक्सचे अनेक प्रकार उपलब्ध आहेत, प्रत्येक व्हिडिओ सामग्री पाहण्याच्या प्रक्रियेत भिन्न भूमिका बजावत आहे.
आपल्या स्वतःच्या स्टॉप मोशन स्टोरीबोर्डसह प्रारंभ करणे
आमच्या वृत्तपत्राची सदस्यता घ्या आणि तीन स्टोरीबोर्डसह तुमचे विनामूल्य डाउनलोड मिळवा. तुमच्या कथा जिवंत करण्यास सुरुवात करा!
आम्ही फक्त आमच्या वृत्तपत्रासाठी तुमचा ईमेल पत्ता वापरू आणि तुमचा आदर करू गोपनीयता
या लेखात, आम्ही सखोल विचार करू कोडेक्सचे सर्वात सामान्य प्रकार:
हानीकारक कोडेक्स
हानीकारक कोडेक हे कॉम्प्रेशन मानक आहेत जे मूळ व्हिडिओची गुणवत्ता कमी करतात, फाइल आकारासाठी प्रतिमा गुणवत्ता आणि डेटाचा त्याग करतात. व्हिडिओ स्ट्रीम पुरेसा लहान बनवणे हे ध्येय आहे जेणेकरून ते जलद आणि कार्यक्षमतेने पाहिले किंवा डाउनलोड केले जाऊ शकते. लॉसलेस कोडेक्सच्या तुलनेत, लॉसी कोडेक्स सामान्यत: कमी डेटासह लहान फाइल्स तयार करतात, परंतु हे तीव्रता आणि एकूण निष्ठा यांच्या खर्चावर येते.
हानीकारक कोडेक्सचे दोन सर्वात सामान्य प्रकार आहेत इंट्राफ्रेम or स्थिर बिटरेट (CBR) आणि इंटरफ्रेम or व्हेरिएबल बिटरेट (VBR). इंट्राफ्रेम कोडिंग प्रत्येक संकुचित फाइलमध्ये एकल युनिट म्हणून संपूर्ण सामग्री फ्रेम रेकॉर्ड करते; याचा परिणाम मोठ्या फायलींमध्ये होतो परंतु प्रत्येक फ्रेम आणि एकूणच उच्च दर्जाच्या प्रतिमांमध्ये कमी कलाकृती येतात. इंटरफ्रेम कोडिंग फ्रेम्समध्ये लक्षणीय बदल न करता अधिक संकुचित विभागांना अनुमती देण्यासाठी सामग्री फ्रेमला विभागांमध्ये विभाजित करते; परिणामी फाइल्सचा आकार इंट्राफ्रेमपेक्षा लहान असतो परंतु फ्रेम्समध्ये अधिक कलाकृती असतात.
हानीकारक कोडेक्सची लोकप्रिय उदाहरणे समाविष्ट आहेत एमपीईजी-एक्सएनयूएमएक्स एव्हीसी / एच. एक्सएनयूएमएक्स, MPEG-2 आणि एच. एक्सएनयूएमएक्स / एचईव्हीसी, विंडोज मीडिया व्हिडिओ 9 (WMV9), RealVideo 9 (RV9), चर्चा, xvid आणि VP8/VP9. चित्र गुणवत्तेमध्ये लक्षणीय त्याग न करता मोठ्या प्रमाणात डेटा द्रुतपणे संकुचित करण्याच्या क्षमतेमुळे YouTube सारख्या व्हिडिओ स्ट्रीमिंग ऍप्लिकेशन्समध्ये हे वाढत्या प्रमाणात लोकप्रिय झाले आहेत - वाजवी दृश्य स्पष्टता राखून अभ्यागत तुलनेने कमी बँडविड्थ कनेक्शनसह लांब व्हिडिओ पाहू शकतात.
लॉसलेस कोडेक्स
व्हिडिओ कोडेक्स हा एक प्रकारचा संगणक सॉफ्टवेअर आहे जो डिजिटल व्हिडिओ डेटा कॉम्प्रेशन किंवा एन्कोडिंगसाठी वापरला जातो. फाईलचा आकार कमी करण्यासाठी आणि फाइल किती लवकर डाउनलोड, हस्तांतरित किंवा प्रवाहित केली जाते हे वाढवण्यासाठी मोठ्या डिजिटल फाइल्ससह कार्य करताना ही प्रक्रिया आवश्यक आहे. कोडेक्स दोन भिन्न श्रेणींमध्ये विभागलेले आहेत: हानीकारक आणि लॉसलेस् कोडेक्स
लॉसलेस कोडेक्स संपूर्ण डेटा अचूकता प्रदान करून एन्कोडिंगनंतर फाइलची अचूक डिजिटल प्रतिकृती प्रदान करतात, जे डीकंप्रेशन दरम्यान अचूक डिजिटल डुप्लिकेशनसाठी परवानगी देते. पेक्षा जास्त जागा घेते हानीकारक कॉम्प्रेशन परंतु गुणवत्तेत कोणतीही तडजोड न करता स्वतःच्या विकृतीचा तसेच ऑडिओ/प्रतिमा संपादनांना सहज परवानगी देत नाही. लॉसलेस कोडेक्समध्ये अल्गोरिदम समाविष्ट आहेत जसे की:
- एलझेडडब्ल्यू
- JPEG LS
- एफएलएसी
- अ द सी
- MPEG-4 ALS
हार्डवेअर कोडेक्स
हार्डवेअर कोडेक्स कोडेक आहेत जे व्हिडिओ सिग्नल एन्कोड आणि डीकोड करण्यासाठी समर्पित हार्डवेअर संसाधने वापरतात. काही तुलनेने नवीन संगणक प्रणाली, जसे की लॅपटॉप, हार्डवेअर-आधारित व्हिडिओ एन्कोडर युनिट समाविष्ट करते ज्याचा वापर एन्कोडिंग प्रक्रियेला गती देण्यासाठी केला जाऊ शकतो. ही युनिट्स अतिशय कार्यक्षम आहेत आणि सॉफ्टवेअर-आधारित कोडेक्सवर लक्षणीय कार्यप्रदर्शन लाभ देऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, काही स्टँडअलोन हार्डवेअर कोडेक अस्तित्वात आहेत जे ब्रॉडकास्ट/स्ट्रीमिंग ऍप्लिकेशन्ससाठी व्यावसायिक गुणवत्ता परिणाम देतात.
हार्डवेअर कोडेक्सचे दोन मुख्य प्रकार आहेत कॉम्प्रेशन/एनकोडिंग आणि डीकोडिंग कोडेक्स:
- कॉम्प्रेशन/एनकोडिंग कोडेक्स: ही उपकरणे सहसा त्यांच्या स्वतःच्या मालकीच्या सॉफ्टवेअरसह येतात, जरी इतर पर्याय देखील उपलब्ध असू शकतात. ते जास्त शक्ती न वापरता किंवा अतिशय उच्च वेगाने व्हिडिओ एन्कोडिंग करण्यासाठी विशेष घटक वापरतात CPU पॉवर सॉफ्टवेअर एन्कोडरशी संबंधित. सॉफ्टवेअर एन्कोडर्सप्रमाणे, ते सहसा विविध आउटपुट स्वरूप तयार करतात जसे की H.264 किंवा MPEG-2/4 स्वरूप.
- डीकोडिंग कोडेक्स: डीकोडिंग कार्ड्स किंवा डीकोडिंग प्रवेगक म्हणूनही ओळखले जाणारे, या उपकरणांमध्ये शक्तिशाली समर्पित चिप्स आहेत जे विशेषत: रिअल टाइममध्ये संकुचित व्हिडिओ सिग्नल डीकोड करण्यासाठी खूप जास्त सिस्टम संसाधने वापरल्याशिवाय डिझाइन केलेले आहेत (CPU पॉवर). समर्पित डीकोडिंग कार्ड व्यावसायिक वातावरणात सामान्य आहेत जेथे मोठ्या संख्येने व्हिडिओंना सिस्टम कार्यप्रदर्शन आणि स्थिरतेवर कमीत कमी प्रभावासह द्रुतपणे संकुचित करणे आवश्यक आहे.
लोकप्रिय कोडेक्स
कोडेक्स व्हिडिओ मीडियासह काम करणाऱ्या प्रत्येकासाठी आवश्यक आहे. ते तुमच्या व्हिडिओ फाइलचे घटक आहेत, ते घटक जे व्हिडिओ प्लेअरला व्हिडिओ आणि ऑडिओमधील फरक ओळखू देतात आणि डेटा संकुचित करण्याच्या पद्धती ते संचयित करणे आणि प्रवाह करणे सोपे आहे. तेथे विविध प्रकारचे कोडेक उपलब्ध आहेत आणि तुमच्या प्रकल्पासाठी योग्य ते निवडणे आवश्यक आहे.
या विभागात, आम्ही चर्चा करणार आहोत सर्वात लोकप्रिय कोडेक्स:
H.264
H.264 (त्याला असे सुद्धा म्हणतात एमपीईजी-एक्सNUMएक्स एव्हीसी) विविध ऍप्लिकेशन्समध्ये वापरण्यासाठी डिजिटल व्हिडिओ फाइल्स एन्कोडिंगसाठी सर्वात लोकप्रिय कोडेक आहे - स्ट्रीमिंग सेवांपासून ते ब्लू-रे प्लेयर्सपर्यंत स्मार्टफोन्सपर्यंत. उच्च गुणवत्तेचा व्हिडिओ तुलनेने लहान फाईल आकारांमध्ये संकुचित करण्याची त्याची क्षमता आज बाजारात सर्वात मोठ्या प्रमाणात वापरल्या जाणार्‍या आणि बहुमुखी कोडेक बनवते.
H.264 डिजिटल फ्रेम्सचे 8×8 पिक्सेल ब्लॉक्समध्ये विभाजन करून आणि नंतर वेगवेगळ्या अल्गोरिदमच्या श्रेणीसह संकुचित करून कार्य करते. कारण H.264 इतके कार्यक्षम आहे, ते अगदी कमी बिटरेटमध्येही उच्च दर्जाचे डिजिटल व्हिडिओ तयार करू शकते, HDTV प्रसारणापासून ते ग्राहक मीडिया प्लेयर्स आणि स्मार्टफोन/टॅब्लेट स्ट्रीमिंग सेवांपर्यंतच्या विस्तृत अनुप्रयोगांसाठी ते आदर्श बनवते.
H.264 प्रोग्रेसिव्ह स्कॅन (जेथे इमेजच्या सर्व ओळी एकाच वेळी स्कॅन करणे सुरू होते) आणि इंटरलेस केलेले स्कॅन व्हिडिओ या दोन्हींसाठी समर्थन पुरवते, जरी बहुतेक आधुनिक कोडेक केवळ प्रगतीशील स्कॅनला समर्थन देतात कारण ते फाइल आकाराच्या आकारात आणि बँडविड्थ वापराच्या दृष्टीने अधिक कार्यक्षम आहेत. H.264 पर्यंत रिझोल्यूशन हाताळण्यास देखील सक्षम आहे 4K (4096×2160 पिक्सेल), अधिक सामग्री निर्माते कालांतराने मोठ्या रिझोल्यूशनकडे वळतात म्हणून ते संबंधित राहते याची खात्री करून.
त्याच्या कार्यक्षमतेसह, H.264 च्या मुख्य फायद्यांपैकी एक म्हणजे ते अनेक उपकरण निर्मात्यांद्वारे आधीच स्वीकारले गेले आहे ज्यामुळे वापरकर्त्यांना सुसंगतता समस्या किंवा विसंगत सॉफ्टवेअर/हार्डवेअर कॉन्फिगरेशनची चिंता न करता उपकरणांदरम्यान सामग्री पाठवणे सोपे होते. या कारणास्तव, H.264 हे नवीन पर्याय उपलब्ध असूनही, आजही विविध उपकरणे आणि अनुप्रयोगांसाठी महत्त्वाचे कोडेक राहिले आहे. HEVC (उच्च कार्यक्षमता व्हिडिओ कोडिंग).
H.265
H.265, त्याला असे सुद्धा म्हणतात उच्च कार्यक्षमता व्हिडिओ कोडिंग (HEVC), हे एक व्हिडिओ कॉम्प्रेशन मानक आहे जे त्याच्या पूर्ववर्तीपेक्षा अधिक कार्यक्षम कोडिंग प्रदान करते, H.264/MPEG-4 AVC (प्रगत व्हिडिओ कोडिंग). हे 8K रिझोल्यूशनला समर्थन देते आणि व्हिडिओ फाइल्स पर्यंत संकुचित करू शकते दुप्पट कार्यक्षमतेने मागील मानकांप्रमाणे - पर्यंत 40 टक्के अधिक गुणवत्ता धारणा त्याच्या पूर्ववर्ती पेक्षा.
H.265 हे H.264/MPEG-4 AVC चे नैसर्गिक उत्तराधिकारी आहे, जे टेलिव्हिजन, स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि टॅब्लेट यांसारख्या प्लेबॅक डिव्हाइसेसवर कमीत कमी गुंतागुंतीसह अधिक कॉम्प्रेशन क्षमता आणि नितळ प्लेबॅक प्रदान करते. हे एक मुक्त-स्रोत स्वरूप आहे जे सर्व प्रकारच्या सामग्रीसाठी योग्य आहे – टीव्ही प्रसारणापासून ते इंटरनेट आणि ब्लू-रे डिस्क्सवर व्हिडिओ स्ट्रीमिंगपर्यंत – सामग्री निर्मात्यांना बँडविड्थ खर्च कमी करताना जास्तीत जास्त व्हिडिओ गुणवत्ता वितरित करण्यास अनुमती देते.
H.265 ची लवचिकता त्यास विस्तृत अनुप्रयोगांमध्ये वापरण्यास सक्षम करते जसे की:
- प्रसारण दूरदर्शन (4K किंवा अगदी 8K सह)
- मोबाइल आणि सॅटेलाइट डिव्हाइसेससह प्रवाह आणि संप्रेषण सेवा
- आभासी वास्तव अनुभव
- आरोग्य सेवा अनुप्रयोग
- नवीन HEIF इमेज फॉरमॅट – डिजिटल स्टिल कॅमेरे किंवा कॅमेरा फोनवरून कॅप्चर केलेल्या प्रतिमा प्रतिमा तपशील न गमावता पूर्वीपेक्षा अधिक संकुचित करणे शक्य करते.
VP9
VP9 Google द्वारे तयार केलेला एक खुला आणि रॉयल्टी-मुक्त व्हिडिओ कोडेक आहे. वेब अॅप्समध्ये वापरण्यासाठी विकसित केलेले, ते कमी बिटरेट्सवर स्ट्रीमिंग आणि डाउनलोड करण्यासाठी सुधारित कॉम्प्रेशनसह अत्याधुनिक तंत्रज्ञान देते.
VP9 मध्ये व्हिडीओ ऍप्लिकेशन्ससाठी उपयुक्त असलेली विविध वैशिष्ट्ये देखील आहेत:
- उच्च गतिमान श्रेणी आणि रंग जागा,
- दोषरहित एन्कोडिंग मोड,
- अनुकूली प्रवाह आणि एन्कोडर स्केलेबिलिटी.
हे नॉन-स्क्वेअर पिक्सेल, वेगवेगळ्या रंगांचे ओव्हरलॅपिंग स्क्वेअर किंवा ल्युमिनन्स व्हॅल्यू, टेम्पोरल प्रेडिक्शन कोडिंग पद्धती (जसे की मोशन कॉम्पेन्सेशन) तसेच इंट्रा प्रेडिक्शन कोडिंग पद्धती (जसे की डिस्क्रिट कोसाइन ट्रान्सफॉर्म्स) यांना सपोर्ट करते. VP9 मध्ये प्रतिमा एन्कोड करण्याची क्षमता देखील आहे 8 बिट्स रंग खोली प्रति पिक्सेल. हे फॉरमॅट व्हिज्युअल तपशिलांमधून चांगल्या चित्राची गुणवत्ता सक्षम करते जसे की कमी आवाजाची पातळी आणि इतर आधीच्या कोडेक्सपेक्षा तीक्ष्ण कडा.
VP9 स्ट्रीम डीकोड करताना, वापरकर्त्याचे डिव्हाइस व्हिडिओच्या एका फ्रेममध्ये परत डीकोड करण्यासाठी सर्व कार्य करते. यामुळे प्रवेश करणे जलद होते आणि काही इतर कोडेक्सच्या तुलनेत जलद प्लेबॅकसाठी अनुमती देते कमी मेमरी आवश्यकता. हे विशेषतः लागू होते जेव्हा ऑनलाइन वापरकर्ते एकाधिक स्त्रोतांमधून एकाच वेळी एकाधिक प्रवाहात प्रवेश करत असतात; त्यांची सर्व संगणकीय संसाधने स्वतंत्रपणे डीकोडिंगमध्ये बांधल्याशिवाय ते असे करू शकतात. याव्यतिरिक्त, सामान्य फाइल स्वरूप वापरून वितरण जसे की MP4 वेबएम किंवा MKV सारख्या इतर फॉरमॅटमध्‍ये एन्कोड केलेला आशय पाहण्यास सक्षम नसल्‍याची डिव्हाइस किंवा प्‍लॅटफॉर्ममध्‍ये सुसंगतता सक्षम करण्यात मदत करते.
कोडेक्स आणि व्हिडिओ गुणवत्ता
कोडेक्स एन्कोडिंग आणि डीकोडिंग व्हिडिओचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, जे प्रभावित करू शकते व्हिडिओची गुणवत्ता. कोडेकचा वापर व्हिडिओ फाइल्स कॉम्प्रेस आणि डिकॉम्प्रेस करण्यासाठी केला जातो आणि तुम्ही निवडलेल्या कोडेकचा प्रकार व्हिडिओचा आकार आणि गुणवत्ता प्रभावित करू शकतो.
या लेखात, आम्ही कोडेक्सच्या विविध प्रकारांवर चर्चा करू आणि ते व्हिडिओच्या गुणवत्तेवर कसा परिणाम करू शकतात:
बिटरेट
बिटरेट दिलेल्या व्हिडिओचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी कोडेकला किती माहिती आवश्यक आहे याचे मोजमाप आहे. बिट्स प्रति सेकंदात मोजलेले, बिटरेट दोन्हीवर परिणाम करू शकतात व्हिडिओची गुणवत्ता आणि त्याचा फाइल आकार किती मोठा असेल.
बिटरेट जितका जास्त असेल तितका एन्कोडिंग (किंवा कॉम्प्रेशन) प्रक्रियेमध्ये अधिक तपशील समाविष्ट केले जाऊ शकतात आणि अशा प्रकारे तुम्हाला अधिक चांगली चित्र गुणवत्ता मिळेल. तथापि, याचा अर्थ असा आहे की मोठ्या फायली संचयित किंवा प्रसारित करणे आवश्यक आहे. तुम्ही तुमचा व्हिडिओ कोणत्याही प्रकारच्या डिजिटल नेटवर्कवर (जसे की इंटरनेट) पाठवत असल्यास, तुम्हाला असे आढळून येईल की उच्च बिटरेटमुळे विलंब किंवा बफरिंग वेळेत लक्षणीय वाढ होते.
बिटरेटवर परिणाम करणारा आणखी एक घटक म्हणजे रिझोल्यूशन - जसजसे रिझोल्यूशन वाढते, तसतसे फाइलचा आकार देखील होतो - परंतु हे इतर वैशिष्ट्यांवर अवलंबून असते जसे की वापरलेले कोडेक्स, फ्रेम दर आणि फ्रेम आकार. सर्वसाधारणपणे, रिझोल्यूशन सारखे इतर घटक उच्च असले तरीही कमी बिटरेट्स खराब दर्जाचे व्हिडिओ देतात.
कोडेक्स सर्वांसाठी त्यांची स्वतःची सुचवलेली आदर्श श्रेणी आहे सर्वोत्तम चित्र गुणवत्ता आणि कमीत कमी डेटा वापर त्यामुळे कम्प्रेशन प्रक्रियेदरम्यान तुमच्या पसंतीचे एन्कोडर पहा.
ठराव
रिझोल्यूशन हे पिक्सेलच्या दृष्टीने व्हिडिओच्या माहितीचे मोजमाप आहे आणि व्हिडिओ गुणवत्ता निर्धारित करणार्‍या प्राथमिक घटकांपैकी एक आहे. ते समजून घेणे महत्त्वाचे आहे उच्च रिझोल्यूशन नेहमीच चांगले दिसणारे व्हिडिओ तयार करतील कारण प्रत्येक फ्रेममध्ये फक्त अधिक पिक्सेल क्रॅम केलेले आहेत. ऑनलाइन स्ट्रीमिंगमध्ये वापरले जाणारे सर्वात सामान्य रिझोल्यूशन आहेत 1920 × 1080 (पूर्ण एचडी) आणि 1280 × 720 (एचडी).
उच्च रिझोल्यूशन व्हिडिओसाठी अधिक प्रक्रिया शक्ती आवश्यक आहे, ज्यामुळे वापरकर्त्याची सिस्टम अद्ययावत नसल्यास सुसंगतता समस्या उद्भवू शकतात. उच्च रिझोल्यूशन व्हिडिओंचा अर्थ मोठ्या फायली देखील आहेत ज्यांना सर्व डिव्हाइसेसवर योग्यरित्या प्ले करण्यास सक्षम होण्यासाठी एक चांगला कोडेक आवश्यक आहे. ऑनलाइन स्ट्रीमिंगसाठी वापरल्या जाणार्‍या सामान्य उद्योग कोडेक्समध्ये समाविष्ट आहे H.264 किंवा AVC, VP8, VP9 आणि HLS किंवा Apple HLS (HTTP लाइव्ह स्ट्रीमिंग).
तुमचा ॲप्लिकेशन आणि तुम्ही तुमची सामग्री वितरीत करण्याची योजना करत असलेल्या डिव्हाइसच्या प्रकारानुसार तुमच्यासाठी कोणता कोडेक सर्वोत्कृष्ट आहे हे निर्धारित केले जाईल.
शेवटी, जर तुमच्याकडे योग्य एन्कोडिंग सेटअप असेल ज्यामध्ये वैशिष्ट्ये सर्वोत्तम कोडेक उपलब्ध मग तुम्हाला वितरित करण्यात कोणतीही अडचण येऊ नये कोणत्याही रिझोल्यूशनवर उच्च-गुणवत्तेचे व्हिडिओ ज्याला बफरिंग किंवा इतर प्लेबॅक समस्यांमुळे त्रास होणार नाही आणि तरीही व्हिज्युअल फिडेलिटीची चांगली पातळी राखली जाईल.
फ्रेम दर
फ्रेम दर जेव्हा व्हिडिओ गुणवत्ता आणि कोडेक्स येतो तेव्हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. हे एका सेकंदात किती वैयक्तिक फ्रेम्स कॅप्चर केले जातात याचे मोजमाप आहे, सामान्यतः मोजले जाते फ्रेम्स प्रति सेकंद (FPS). फ्रेम दर जितका जास्त असेल तितके फुटेज अधिक नितळ दिसेल. कमी फ्रेम दरांचा परिणाम चॉपी व्हिडिओमध्ये होतो, तर उच्च फ्रेम दर द्रव प्रतिमा प्रदान करण्यासाठी अधिक प्रभावी आहेत.
उदाहरणार्थ, 8 FPS कॅमेरा विरुद्ध 30 FPS कॅमेरासह रेकॉर्डिंग करताना, 8 FPS कॅमेरा प्रति सेकंद फ्रेम्सच्या कमी संख्येमुळे चॉपियर फुटेज तयार करेल. दुसरीकडे, 30 FPS कॅमेरा 8 FPS कॅमेर्‍यापेक्षा त्यांच्या दरम्यान अधिक मोशन ब्लरसह नितळ फुटेज तयार करतो कारण कॅप्चर केलेल्या फ्रेम्सपेक्षा तिप्पट असू शकतात.
त्या वर, वेगवेगळ्या कोडेक्सला चांगल्या परिणामांसाठी भिन्न किमान किंवा कमाल फ्रेम दरांची आवश्यकता असते. फ्रेम रेट सुसंगततेसाठी तुमच्या कोडेकची आवश्यकता अयोग्यरित्या वापरल्यास किंवा जाणून घेतल्याशिवाय, तुमच्या व्हिडिओ गुणवत्तेला त्रास होऊ शकतो. बर्‍याच वर्तमान व्हिडिओ फॉरमॅट आणि पाहण्याच्या अनुभवांसाठी सर्वात सामान्य मानक फ्रेम दर आहेत 24 fps (चित्रपट) आणि 30 fps (टीव्ही शो). तथापि, काही कोडेक उच्चतरांना देखील समर्थन देऊ शकतात - जसे की 48 fps किंवा अगदी 60 fps - त्यांच्या खालच्या भागांच्या तुलनेत उत्कृष्ट व्हिज्युअल आणि सहजता प्रदान करताना.
निष्कर्ष
शेवटी, कोडेक्स समजून घेणे हा आमच्या डिजिटल उपकरणांवर व्हिडिओ तयार करण्याचा आणि पाहण्याचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. ऑडिओ आणि व्हिडीओ कोडेक्सची मूलभूत माहिती, त्यांची व्याख्या आणि त्यांच्यातील महत्त्वाचा फरक जाणून घेतल्याने डिजिटल मीडिया निवडताना आणि पाहताना आम्हाला अधिक माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास मदत होऊ शकते. याव्यतिरिक्त, एक सामान्य विहंगावलोकन येत सर्वात लोकप्रिय वापरलेले व्हिडिओ कोडेक्स भिन्न कोडेक व्हिडिओचे स्वरूप आणि आवाज कसे बदलू शकतात याबद्दल आम्हाला अधिक समज देखील देऊ शकतात.
शेवटी, हे लक्षात ठेवणे उपयुक्त आहे सर्व व्हिडिओ कोडेक क्रॉस-सुसंगत नाहीत—म्हणजे विशिष्ट व्हिडिओ ज्यांना एक कोडेक आवश्यक आहे ते विशिष्ट प्रकार ओळखत नसल्यास ते दुसर्‍या डिव्हाइसवर योग्यरित्या प्ले होणार नाहीत. सुदैवाने, आमची आवडती डिजिटल सामग्री पाहण्याच्या बाबतीत आमच्याकडे आता पूर्वीपेक्षा अधिक पर्याय आहेत—एकाहून अधिक प्लॅटफॉर्मवर उत्तम सुसंगततेसह. त्यामुळे तुमच्यासाठी योग्य फॉरमॅटवर संशोधन करण्यासाठी तुमचा वेळ घ्या आणि तुमच्या गरजांसाठी कोणते सर्वोत्तम काम करते ते शोधा!
हाय, मी किम आहे, मीडिया निर्मिती आणि वेब विकासाची पार्श्वभूमी असलेली एक आई आणि स्टॉप-मोशन उत्साही आहे. मला ड्रॉइंग आणि अॅनिमेशनची प्रचंड आवड आहे आणि आता मी स्टॉप-मोशनच्या जगात सर्वात आधी डुबकी मारत आहे. माझ्या ब्लॉगसह, मी माझ्या शिकलेल्या गोष्टी तुमच्यासोबत शेअर करत आहे.
