Web Browsers: O a i latou ma pe faʻafefea ona latou galulue?

Ou te fiafia e fatu fua fua mea tumu i fautuaga mo laʻu au faitau, oe. Ou te le taliaina totogi lagolago, o loʻu manatu o laʻu lava ia, ae afai e te iloa aʻu fautuaga aoga ma e iʻu i le faʻatauina o se mea e te fiafia i ai e ala i se tasi o aʻu fesoʻotaʻiga, E mafai ona ou mauaina se komisi e aunoa ma se tau faʻaopoopo ia te oe.

O le a le 'upega tafa'ilagi? O se 'upega tafa'ilagi o se polokalama polokalama e mafai ai ona e va'ai ma fegalegaleai ma mea i luga ole initaneti. O 'upega tafaʻilagi sili ona lauiloa o Google Chrome, Mozilla Firefox, ma Microsoft Edge.

O se 'upega tafa'ilagi o se polokalama faakomepiuta e mafai ai ona e matamata ma fegalegaleai ma mea i luga ole initaneti. O 'upega tafaʻilagi sili ona lauiloa o Google Chrome, Mozilla Firefox, ma Microsoft Edge. O le galuega autu a se 'upega tafaʻilagi o le fāʻali itulau uepi ma isi anotusi i se auala fa'aoga-tagata. E fa'amatala e le su'esu'e le HTML ma isi code web ma fa'aalia le anotusi i se auala e faigofie mo tagata ona faitau ma fegalegaleai ma.

E fa'amatala e le su'esu'e le HTML ma isi code web ma fa'aalia le anotusi i se auala e faigofie mo tagata ona faitau ma fegalegaleai ma. E fa'aogaina upegatafa'ilagi e fa'aoga ai upegatafa'ilagi, faleoloa i luga ole laiga, fa'asalalauga fa'aagafesootai, ma isi mea i luga ole laiga. E fa'aogaina fo'i e la'u mai ma fa'apipi'i isi tusi talosaga ma polokalame.

O le a le 'upega tafaʻilagi

O le a le Web Browser?

O le a le mea e fai e se su'esu'ega i luga ole laiga?

O se upega tafa'ilagi o se meafaigaluega mamana e mafai ai ona e mauaina le initaneti, matamata i tusitusiga, ata, vitio, ma isi mea. O su'esu'ega lauiloa e aofia ai Firefox, Google Chrome, Microsoft Edge, ma Apple Safari.

Ua Faapefea Ona Suia le Initaneti?

Ua suia e le initaneti le auala tatou te galulue ai, taaalo, ma fegalegaleai. O malo fa'afeso'ota'i, fa'atautaia pisinisi, fa'afailele so'otaga, ma fa'atupu fa'afouga. O le afi o le lumanaʻi, ma e nafa ma na meme malie uma.

Utaina ...

Aisea e taua ai le mauaina o le Upega Tafa'ilagi?

E taua tele le malamalama i meafaigaluega tatou te faʻaogaina e maua ai le upega tafaʻilagi. Faatasi ai ma ni nai kiliki, e mafai ona e:

  • Auina atu se imeli i se tasi i le isi itu o le lalolagi
  • Suia le auala e te mafaufau ai i faʻamatalaga
  • Maua tali i fesili e te le iloa e fai
  • Avanoa so'o se app po'o se vaega o fa'amatalaga i se taimi vave

E ofoofogia mea e mafai ona e faia i se taimi puupuu!

Le Faaliliu o le Upega Tafa'ilagi

O se 'upega tafaʻilagi e pei o se faaliliu i le va oi matou ma le upega tafaʻilagi. E mana'omia le fa'ailoga e fau ai itulau i luga ole laiga, e pei o le Hypertext Transfer Protocol (HTTP) ata, tusitusiga, ma vitiō, ma fa'amanino ai i tatou. O le HTTP e faʻatulagaina tulafono e fuafua ai pe faʻafefea ona faʻafeiloaʻi ata, tusitusiga, ma vitio i luga ole initaneti. O lona uiga tatou te manaʻomia se auala e malamalama ai i le Hypertext Markup Language (HTML) ma le Javascript code e faʻatautaia ai le initaneti. Mo se faʻataʻitaʻiga, a e vaʻai i se ExpressVPN iloiloga, o lau suʻega e utaina le itulau.

Aisea e 'ese'ese ai foliga o nofoaga uma?

O le mea e faanoanoa ai, e filifili tagata fai su'esu'e e fa'amatala le fa'asologa i la latou lava ala, o lona uiga e mafai e 'upega tafa'ilagi ona foliga ma fa'agaoioi ese'ese e fa'atatau ile su'esu'ega o lo'o e fa'aogaina. Ole mea lea e tupu ai le leai ose mea e le fiafia ai tagata fa'aoga. Ae aua e te popole, e mafai lava ona e fiafia i le initaneti e tusa lava po o le a le browser e te filifilia.

O le a le mea e fai ai su'esu'ega i luga ole laiga?

O su'esu'ega i luga ole laiga e aumai fa'amatalaga mai luga ole initaneti mai se server feso'ota'i. Latou te faʻaogaina se vaega o polokalama e taʻua o le faʻaliliuga afi e faʻaliliu ai faʻamatalaga i tusitusiga, ata, ma isi faʻamatalaga o loʻo tusia i le Hypertext Markup Language (HTML). E faitau e tagata su'esu'e i luga o le upega tafa'ilagi le tulafono lenei ma fatuina le poto vaaia e te maua i luga ole initaneti. Hyperlinks e mafai ai e tagata fa'aoga ona mulimuli i se ala o itulau ma nofoaga i luga o le upega tafailagi. O itulau uepi ta'itasi, ata, po'o le vitiō o lo'o iai se Uniform Resource Locator (URL), e ta'ua fo'i o se tuatusi upegatafa'ilagi. A asiasi le su'esu'ega i le 'au'aunaga, o fa'amaumauga i luga o le tuatusi tuatusi e ta'u atu ai i le su'esu'e mea e tatau ona su'e ma ta'u atu e le HTML i le su'esu'e le mea e alu i ai i luga o le itulau uepi.

Amata i au lava tala fa'agasolo gaioi

Fa'asoa i la matou nusipepa ma maua lau download fua e tolu tala. Amata i le fa'aolaina o au tala!

E naʻo le tuatusi imeli matou te faʻaogaina mo la matou nusipepa ma faʻaaloalo i lau faʻaliloliloga

O le a le mea o lo'o i tua o le pupuni o upegatafa'ilagi?

Su'e Punaoa (URL)

A e lolomi se tuatusi itulau web, pei o www.allaboutcookies.org, i totonu o lau su'esu'ega ma kiliki le so'oga, e pei o le tu'uina atu i lau su'esu'ega fa'atonuga i le mea e mana'o e alu i ai.

Talosagaina o mea mai Servers

O 'au'aunaga o lo'o teuina ai mea o lo'o teuina i luga o le upega tafa'ilagi latou te toe aumai le anotusi ma fa'aali atu mo oe. Ae o le mea moni o loʻo tupu, o lau suʻesuʻega o loʻo valaʻau i se lisi o talosaga mo mea mai faʻamatalaga punaoa eseese ma sapalai o loʻo teuina ai mea mo lena itulau.

Punavai Eseese o Mataupu

O le itulau web na e talosagaina e ono maua ai mea mai punaoa eseese - ata e mafai ona sau mai le tasi server, tusitusiga mai le isi, tusitusiga mai le isi, ma faʻasalalauga mai le isi server. O lau su'esu'ega e toe aumai uma fa'amatalaga mai le 'au'aunaga ma fa'aogaina se masini fa'aliliu masini e fa'aliliu ai le itulau uepi mai le HTML code, ata, ma tusitusiga.

O le a le HTTP ma le HTTPS?

HTTP: Fa'avae

  • O le HTTP o loʻo tu mo le Hypertext Transfer Protocol ma o le fesoʻotaʻiga autu o fesoʻotaʻiga e faʻatulagaina ai tulafono mo le faʻafefe i luga ole laiga.
  • E fa'aaogaina e fa'aliliu ai le fa'ailoga o itulau uepi i elemene va'aia tatou te masani ai.

HTTPS: Le Eseesega

  • O le HTTPS e talitutusa lava ma le HTTP, ae tasi le eseesega autu: e faʻapipiʻi ai faʻamatalaga e tuʻuina atu mai se itulau web i le tagata faʻaoga ma le isi itu.
  • O lenei feso'ota'iga fa'amautu e mafai e ala ile Secure Sockets Layer (SSL) ma le Transport Layer Security (TLS) tekinolosi.
  • O tagata su'esu'e e fa'aogaina le HTTP e mafai ona maua ma lafo fa'amatalaga i itulau uepi, a'o tagata su'esu'e o lo'o fa'aogaina le HTTPS e mafai ona maua ma tu'uina atu fa'amatalaga i itulau uepi ma se feso'ota'iga fa'ailoga.

Su'esu'eina Fa'amatalaga o Web Browsers

Pulea Taua

O lo'o iai ni fa'atonuga taua e su'esu'e i luga ole laiga e fa'afaigofie ai lau fa'amatalaga i luga ole laiga. E aofia ai:

  • Address bar: O loʻo i le pito i luga o le suʻega, o le mea lea e te taina ai le URL o le upega tafaʻilagi e te manaʻo e maua.
  • Fa'aopoopo ma fa'aopoopoga: E faia e le au fa'apipi'i mea fa'aopoopo ma fa'aopoopoga e fesoasoani e fa'alautele ai lou poto masani i luga ole laiga. O nei mea e aofia ai taimi taulai, kilipi i luga o le upega tafaʻilagi, faʻasologa o fesoʻotaʻiga lautele, ma faʻailoga tusi.
  • Faailoga: Afai e te manaʻo e vave toso i luga se upega tafaʻilagi na e asia muamua, faʻailoga i ai ina ia faigofie ona e faʻafeiloaʻi i ai i le lumanaʻi e aunoa ma le taina o le URL.
  • Tala'aga o su'esu'ega: O lau tala fa'asolopito o lo'o fa'amaumau upegatafa'ilagi na e asia i totonu o se vaitaimi patino. E mafai ona aoga pe afai e te manaʻomia le suʻeina o faʻamatalaga na e vaʻaia muamua. Matou te fautuaina le tapeina o lau tala fa'asolopito pe afai e te fa'asoa lau komepiuta i isi.

Fa'amalama su'esu'e

O le fa'amalama su'esu'e o le vaega autu lea o se su'esu'ega. E mafai ai ona e va'ai i mea o lo'o i totonu o se itulau uepi.

kuki

Kuki o faila faila e teuina faʻamatalaga ma faʻamatalaga e mafai e se upega tafaʻilagi patino ona faʻasoa. E mafai ona fesoasoani kuki mo le fa'asaoina o lau fa'amatalaga saini ma fa'atau fa'atau, ae o lo'o iai se popolega fa'alilolilo.

Home Button

O lau itulau autu o le itulau lea ua e setiina e avea ma au fa'aletonu. E fai ma amataga e fa'alauiloa ai lau 'upega tafa'ilagi ma e masani ona aofia ai feso'ota'iga i saite e te fiafia iai. Ina ia faigofie ona fa'afeiloa'i i lau itulau autu i so'o se taimi, na'o le kiliki i le ki o le fale su'esu'e.

Faamau Faavasega

O fa'amau su'esu'e navigation e mafai ai ona e alu i tua ma luma, fa'afou pe toe uta se itulau, ma fa'ailoga se itulau (e masani lava i se fetu po'o se fa'ailoga tusi).

Faʻaʻopoopoga Browser

O fa'aopoopoga ole su'esu'e e masani lava ona fa'atusalia e se fasi paso po'o ni togi fa'aputu se tolu po'o ni pa. Latou te fesoasoani ia te oe e tatalaina se itulau web fou e ala i le kilikiina o se sootaga, ma se itulau fou e tatalaina i luga o se laupepa, e mafai ai ona e faigofie ona fesuiai i le va o itulau eseese.

Su'ega Upega Ta'uta'ua mo Tagata Uma

Apple Safari

  • Safari o le su'esu'ega a Apple lava ia, ua mamanuina mo le fa'aoga i masini Apple e pei o Macbooks, iPhones, ma iPads.
  • E ofoina atu le anti-malware ma uiga faalilolilo, faʻapea foʻi ma se poloka faʻasalalauga.

Chrome Google

  • O Chrome o le su'esu'ega i luga ole laiga e sili ona lauiloa mo le desktop, ma e fetaui lelei mo le fa'aoga i le Google Workspace atoa, e aofia ai Gmail, YouTube, Google Docs, ma Google Drive.

Microsoft Edge

  • Edge na faia e Microsoft e sui ai le Internet Explorer.
  • O lo'o i ai le tele o foliga e avea ai ma filifiliga sili mo tagata fa'aoga Windows.

Mozilla Firefox

  • O Firefox na faia e le Mozilla Project, lea na fa'avae muamua ile Netscape browser.
  • E sili ona lauiloa i tagata faʻaoga e suʻe mo le le faalauaiteleina, aua e ofoina atu foliga e le faia e Chrome.

Opera

  • O le Opera o se suʻesuʻega faʻapitoa e sau ma le tele o mea aoga, pei o se VPN ma se faʻasalalauga faʻasalalauga.
  • O se isi foi mea i le Crypto Browser, Tor.

Tor Browser

  • Tor, fa'aigoaina o le Onion Router, o se su'esu'ega fa'amatatala lea e manatu o le filifiliga sili lea mo tagata ta'avale ma tusitala.
  • E fa'atagaina oe e fa'ase'e i luga o le upega tafa'ilagi pogisa e aunoa ma le tu'u ai o se fa'ailoga, ma na faia muamua e le US Navy.

Vivaldi

  • O le Vivaldi o se su'esu'ega puna'oa e le mafai ona poloka fa'asalalauga, e aofia ai fa'asalalauga vitiō.
  • O lona uiga sili ona ta'uta'ua masalo o lona mafai ona va'ai fa'amaufa'ailoga i se fa'asologa o le tile.

O a Kuki ma Fa'afefea ona Fa'aoga e Su'esu'e?

O a kuki?

Kuki e faafuainumera faila e fesoasoani i luga o upega tafaʻilagi e faʻapitoa ai lou poto masani i luga ole laiga. Latou te fa'atagaina se saite e manatua ai fa'amatalaga na e fa'asoaina, pei o fa'amatalaga saini, mea i lau fa'atau fa'atau, ma lou tuatusi IP.

Tulafono Fa'alilolilo ma Kuki

E mana'omia e le European Union's General Data Protection Regulation (GDPR) upegatafa'ilagi e talosaga ai se fa'atagaga a'o le'i fa'aogaina kuki. Matou te fautuaina le mafaufau i le talosaga kuki ma naʻo le taliaina o mea e sili ona lelei e aloese ai mai le taliaina o kuki siaki isi vaega.

Aoina o Fa'amatalaga Ina ua Tu'ua se Upega Tafa'ilagi

E tusa lava pe e te tuua se upega tafaʻilagi, e mafai lava e kuki ona aoina faʻamatalaga. Ina ia aloese mai lenei mea, e mafai ona e:

  • Faʻamama kuki o lau browser
  • Fetuuna'i tulaga faalilolilo o lau su'esu'ega
  • Fa'aaogā se fa'amalama su'esu'e patino.

Tausia Au Fa'alilolilo Fa'alilolilo

O le a le Private Browsing?

O su'esu'ega fa'apitoa o se fa'atulagaga e toetoe lava o su'esu'ega tetele uma e fesoasoani e nana lau tala'aga su'esu'e mai isi tagata o lo'o fa'aogaina le komepiuta lava e tasi. E manatu tagata o su'esu'ega tumaoti, lea e ta'ua o le incognito mode, o le a natia ai o latou fa'asinomaga ma su'esu'ega tala'aga mai a latou 'au'aunaga i luga o le initaneti, malo, ma fa'asalalauga.

E Faapefea Ona Ou Fa'amama Lo'u Tala'aga?

O le fa'amamaina o lou tala'aga su'esu'e ose auala sili lea e fesoasoani ai e fa'asaogalemu au fa'amatalaga ma'ale'ale patino. Afai o lo'o e fa'aogaina se komepiuta lautele, e taua tele le fa'amama o lou tala'aga. O le auala lenei e fai ai:

  • Firefox: Sii mai Firefox ma siaki le Fa'aaliga Fa'alilolilo Firefox. E fesoasoani Firefox ia te oe e te nofo faalilolilo i luga o le initaneti e ala i le tuʻuina atu ia te oe e poloka trackers ma isi mea e mulimuli ia oe i luga ole laiga.
  • Chrome: Tatala Chrome ma kiliki i togi tolu i le tulimanu pito i luga taumatau. Ona, kiliki i luga Seti ma taʻalo i lalo i le Privacy and Security. Kiliki i le Clear Browsing Data ma filifili le faʻamatalaga e te manaʻo e tape.

E Fa'afefea ona Fa'afouina La'u Su'esu'ega Fa'alilolilo Fa'atonu?

Chrome Google

E faigofie le fa'afouina o au tulaga faalilolilo ile Google Chrome:

  • Kiliki taumatau i lau su'esu'ega ma filifili togitogi e tolu
  • Filifili le 'Settings' drop-down menu
  • Filifili 'Fa'alilolilo ma Puipuiga'
  • Matou te fautuaina le alu i le 'Clear Browsing Data' filifiliga e tape ai lau su'esu'ega tala'aga, fa'amama kuki ma fa'aoga
  • I lalo ole 'Kuki ma Fa'amatalaga Site', e mafai ona e ta'u atu ia Chrome e poloka kuki isi vaega, poloka uma kuki pe fa'ataga uma kuki
  • E mafai fo'i ona e ta'u atu ia Chrome e lafo talosaga 'Aua le Su'e' pe a e su'esu'eina nofoaga eseese
  • I le mea mulimuli, filifili le maualuga o le puipuiga e te manaʻo e faʻaoga e Chrome pe a oʻo i luga o upega tafaʻilagi leaga ma download.

Fa'avasegaina o lau 'upega tafa'ilagi

Fa'aopoopoga ma Fa'aopoopo

Ole tele ole su'esu'ega i luga ole laiga e fa'atagaina oe e suia lou poto masani i fa'aopoopoga ma fa'aopoopo. O nei vaega o polokalama faakomepiuta e faʻaopoopoina galuega ma faʻavasega lau suʻesuʻega, faʻatagaina foliga fou, lomifefiloi gagana ese, ma foliga vaaia e pei o autu. E fausia e le au su'esu'e ni oloa e fa'aali vave ma sologa lelei ata ma ata, e fa'afaigofie ai ona galue malosi le upegatafa'ilagi mo oe.

Filifilia o le Su'esu'ega Sa'o

E taua le filifilia o le su'esu'ega sa'o. Ua fausia e Mozilla Firefox ina ia mautinoa e pulea e tagata faaaoga o latou olaga i luga o le initaneti ma ia mautinoa o le initaneti o se punaoa lautele lautele e mafai ona maua e tagata uma.

Fai le Upega Tafa'ilagi mo oe

O le fa'aogaina o le upega tafa'ilagi mo oe e mafai ona malie ma aoga. O nisi nei o mea e mafai ona e faia:

  • Fa'aaga mea fou
  • Fa'aaoga lomifefiloi gagana ese
  • Fa'asinomaga foliga vaaia ma autu
  • Fa'aali ata ma ata vitio vave ma sologa lelei
  • Ia mautinoa e vave ma malosi lau su'esu'ega
  • Ia mautinoa e faigofie ona faʻaoga.

5 Auala e Puipuia ai Lau Aafiaga Su'esu'e i luga ole laiga

Chrome su'esu'e

  • O su'esu'ega Chrome e ofoina atu tulaga eseese o puipuiga e fa'amautinoa ai se poto masani i luga ole laiga.
  • Siaki foliga e fesoasoani ia te oe e nofo saogalemu ma saogalemu a'o e su'esu'e.

Fa'alilolilo & Saogalemu Fautuaga

  • Fa'afou lau su'esu'ega ina ia fa'amautinoaina fa'amautu fou o le puipuiga.
  • Fa'aoga le faiga su'esu'e patino pe'ā e le mana'o e siaki lau tala fa'asolopito.
  • Fa'aaoga se fa'aupuga fa'apolokalame e fatu ma teu ai fa'amatalaga lavelave.
  • Fa'agaoioi le fa'amaoni e lua mo le fa'aopoopo le puipuiga.
  • Fa'aoga se fa'asalalauga fa'asalalau e puipuia ai fa'asalalauga leaga mai le fa'aalia.

iʻuga

I le fa'ai'uga, e mana'omia su'esu'ega i luga ole laiga mo su'esu'ega ile initaneti ma e tatau ona fa'afou pea ina ia mautinoa o lo'o puipuia lou fa'alilolilo. E tele auala e puipuia ai oe lava i luga ole laiga, e pei o le faʻaogaina o se VPN, poloka faʻasalalauga, ma polokalame antivirus. Faatasi ai ma nei meafaigaluega, e mafai ona e suʻesuʻeina le upega tafaʻilagi ma le saogalemu mai tagata faʻaoga leaga. O lea la, fa'aalu le taimi e te faamasani ai i ituaiga eseese o su'esu'ega o lo'o avanoa ma auala saogalemu e mafai ona e faia e puipuia ai oe lava i luga ole laiga.

Talofa, o a'u o Kim, o se tina ma o se tagata e fiafia e taofi le gaioiga ma se talaaga i le fausiaina o ala o faasalalauga ma le atina'eina o upega tafa'ilagi. E tele lo'u naunau e tusi ata ma fa'afiafiaga, ma o lea ua ou maulu muamua i le lalolagi taofi. Faatasi ai ma laʻu blog, ou te faʻasoa atu aʻu aʻoaʻoga ia te oe.